Lợi nhuận Đô thị Thăng Long “bốc hơi” sau kiểm toán: Lời cảnh tỉnh về niềm tin thị trường

Ngày 18/9/2025, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã ban hành Quyết định số 281/QĐ-XPHC, xử phạt hành chính đối với Công ty cổ phần Đầu tư Xây dựng và Phát triển Đô thị Thăng Long (HOSE: TLD). Mức phạt 150 triệu đồng không phải là con số quá lớn, nhưng hành vi công bố thông tin sai lệch về lợi nhuận đã đặt ra một câu hỏi lớn về tính minh bạch và sự tin cậy trên thị trường chứng khoán Việt Nam.

Hành vi vi phạm của TLD khá rõ ràng. Tại Báo cáo tài chính quý 4/2024, Công ty công bố mức lợi nhuận sau thuế ấn tượng: 18,3 tỷ đồng (báo cáo riêng) và 18,9 tỷ đồng (báo cáo hợp nhất). Những con số này có thể đã thu hút sự chú ý của nhiều nhà đầu tư, tạo ra một bức tranh tài chính khá sáng sủa.

Tuy nhiên, sự thật lại hoàn toàn khác khi Báo cáo tài chính năm 2024 đã kiểm toán được công bố. Lợi nhuận của TLD bất ngờ "teo tóp" đáng kể, chỉ còn 13,4 tỷ đồng (báo cáo riêng) và 14,1 tỷ đồng (báo cáo hợp nhất). Một khoảng chênh lệch lên tới gần 5 tỷ đồng đã "bốc hơi", gây ra sự hoang mang và tổn thất tiềm tàng cho những người đã tin vào các con số ban đầu.

Ai chịu trách nhiệm khi niềm tin bị đánh cắp?

Sự việc của TLD không chỉ đơn thuần là một sai sót kỹ thuật. Nó phản ánh một vấn đề sâu xa hơn: trách nhiệm giải trình của doanh nghiệp niêm yết. 1. Lỗ hổng quản trị nội bộ:

Việc có sự chênh lệch lớn giữa số liệu tự lập và số liệu đã kiểm toán cho thấy hệ thống kiểm soát nội bộ của TLD đã không hoạt động hiệu quả. Tại sao ban lãnh đạo không thể nắm bắt được tình hình tài chính thực tế trước khi công bố ra thị trường? Liệu có sự thiếu sót trong quy trình tổng hợp số liệu, hay đây là một sự cố ý nhằm “làm đẹp” báo cáo để thu hút nhà đầu tư? UBCKNN đã yêu cầu TLD phải hủy bỏ và cải chính thông tin, nhưng thiệt hại về niềm tin đã khó lòng bù đắp.

Lý giải từ phía doanh nghiệp

Để giải trình cho sự chênh lệch này, TLD cho biết nguyên nhân chủ yếu là do sau kiểm toán đã phát sinh thêm khoản dự phòng phải thu ngắn hạn khó đòi và khoản trả trước cho người bán ngắn hạn đã trên 1 năm nhưng người bán chưa xuất hóa đơn. Bên cạnh đó, TLD cũng thừa nhận đơn vị đã hạch toán nhầm và bỏ sót một số khoản chi phí giá vốn trên báo cáo trước kiểm toán.

Lời giải thích này cho thấy TLD đã nhận thức được sai sót của mình. Tuy nhiên, việc hạch toán nhầm và bỏ sót các khoản chi phí quan trọng cho thấy sự lỏng lẻo trong quy trình kế toán, gây ra sự sai lệch nghiêm trọng trên các báo cáo công bố. Điều này có thể khiến nhà đầu tư đặt câu hỏi về năng lực quản trị và tính chuyên nghiệp của doanh nghiệp.

Bài học đắt giá cho nhà đầu tư

Đây là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ cho các nhà đầu tư cá nhân, đặc biệt là những người giao dịch dựa trên tin tức nhanh chóng mà không tìm hiểu kỹ lưỡng. Mặc dù các báo cáo quý cung cấp thông tin kịp thời, nhưng báo cáo tài chính đã qua kiểm toán mới là nguồn thông tin đáng tin cậy nhất. Sự việc của TLD cho thấy, chỉ khi có con dấu xác nhận của một đơn vị kiểm toán độc lập, các con số tài chính mới thực sự có trọng lượng.

Vai trò của cơ quan quản lý

Mức phạt 150 triệu đồng của UBCKNN đã cho thấy sự nghiêm minh của cơ quan quản lý. Tuy nhiên, liệu con số này đã đủ sức răn đe? Trong bối cảnh vi phạm công bố thông tin diễn ra ngày càng tinh vi, việc tăng cường chế tài xử phạt, đồng thời công khai danh tính các doanh nghiệp sai phạm là cần thiết để bảo vệ tính công bằng, minh bạch của thị trường.

Sự việc của Công ty cổ phần Đầu tư Xây dựng và Phát triển Đô thị Thăng Long là một ví dụ điển hình cho thấy tầm quan trọng của tính minh bạch và sự kiểm soát chặt chẽ trên thị trường chứng khoán. Đối với doanh nghiệp, đây là bài học về trách nhiệm và sự chuyên nghiệp. Đối với nhà đầu tư, đó là lời nhắc nhở về sự thận trọng và tỉnh táo trước bất kỳ thông tin nào chưa được xác thực. Niềm tin là tài sản quý giá nhất trên thị trường tài chính, và một khi đã mất đi, rất khó để lấy lại.