Mèo mun
Vì sao giá kit test nhanh ngược với hướng dẫn của Bộ Y tế?
Tại hội nghị trực tuyến giữa Thủ tướng và các doanh nghiệp ngày 26-9, ông Đặng Hồng Anh - chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam - đã gây xôn xao khi cho hay qua tìm hiểu, có những đơn vị bán bộ kit test nhanh COVID-19 chỉ khoảng 1,5 USD.
Theo quy định của Bộ Y tế, giá kit test nhanh COVID-19 là 238.000 đồng/mẫu áp dụng trước ngày 1/7. Tuy vậy, một doanh nghiệp ở Bình Dương vẫn phải ký hợp đồng mua kit test nhanh với một đơn vị y tế công lập với giá 326.000 đồng/mẫu (ngày 21/7).
Vấn đề loạn giá xét nghiệm COVID-19 được dư luận quan tâm trong thời gian gần đây. Câu chuyện này trở nên "nóng" hơn khi ông Đặng Hồng Anh - Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam, Chủ tịch Hội doanh nhân trẻ Việt Nam chia sẻ về giá mua kit xét nghiệm COVID-19 tại Hội nghị trực tuyến Thủ tướng với doanh nghiệp hôm 26/9 vừa qua.
Theo ông Đặng Hồng Anh, giá mua kit xét nghiệm COVID-19 tại nước ngoài chỉ 1,5 USD (tương đương 35.000 đồng). Nếu mua được giá gốc với số lượng lớn thì có thể tiết kiệm được cho ngân sách Nhà nước hàng nghìn tỉ đồng.
Sau đó, liên tiếp trong hai ngày 28 và 29/9, Bộ Y tế đã lên tiếng giải thích về giá kit xét nghiệm COVID-19 đang ở mức cao.
Theo hướng dẫn của Bộ Y tế, giá kit test nhanh COVID-19 là 238.000 đồng/mẫu áp dụng trước ngày 1/7/2021.
Cụ thể, ngày 28/9, Thứ trưởng Trần Văn Thuấn cho biết, Bộ Y tế đã có các văn bản chỉ đạo các đơn vị, địa phương mua sắm sinh phẩm xét nghiệm theo đúng quy định hiện hành và xử lý vi phạm nghiêm các hành vi lợi dụng đấu thầu, mua sắm để tham nhũng, hưởng lợi.
Đối với xét nghiệm trong các cơ sở y tế công lập, Bộ Y tế đã có văn bản yêu cầu việc tính giá xét nghiệm nhanh kháng nguyên căn cứ vào thực thanh thực chi, cụ thể giá được tính toán dựa vào giá kit test, chi phí vật tư tiêu hao liên quan.
Cụ thể hơn, trong thông cáo báo chí đưa ra ngày 29/9, Bộ Y tế cho biết, ở thời điểm năm 2020 khi dịch bệnh trên thế giới có diễn biến phức tạp ở nhiều nước, nguồn cung và chủng loại các loại test xét nghiệm COVID-19 rất hạn chế, nhu cầu ở thị trường các nước rất lớn khiến cho giá các loại test xét nghiệm còn ở mức cao (test xét nghiệm khoảng 200.000 đồng/test, test Real-time PCR gần 1 triệu đồng/test), Bộ Y tế đã báo cáo Chính phủ đưa ra hướng dẫn về giá xét nghiệm test nhanh là 238.000 đồng/1 mẫu, test Real-time PCR là 734.000 đồng/1 mẫu.
Mức giá này được áp dụng cho tới trước ngày 1/7/2021, được đề xuất trên cơ sở các quy định tại Thông tư số 14/2019/TT-BYT ngày 5/7/2019 của Bộ Y tế sửa đổi, bổ sung một số Điều của Thông tư số 37/2018/TT-BYT ngày 30/11/2018 của Bộ Y tế quy định mức tối đa khung giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh không thuộc phạm vi thanh toán của Quỹ bảo hiểm y tế trong các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh của Nhà nước và hướng dẫn áp dụng giá, thanh toán chi phí khám bệnh chữa bệnh trong một số trường hợp.
Bộ Y tế khẳng định, từ ngày 1/7/2021, đối với test nhanh, do nhiều công ty nhập test và trong nước cũng đã sản xuất được test xét nghiệm nên dải giá test rất khác nhau, Bộ Y tế đã có yêu cầu thực hiện thực thanh thực chi: thanh toán theo kết quả đấu thầu được cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy định của Luật đấu thầu.
Tuy nhiên, một công ty tại Bình Dương phản ánh, ngày 21/7, tức là sau mốc ngày 1/7 mà Bộ Y tế nêu trên, doanh nghiệp đã phải kí hợp đồng làm test nhanh cho nhân viên với Trung tâm Y tế Tân Uyên với giá 326.000 đồng/mẫu. Mức giá này cao hơn gấp 1,3 lần so với giá 238.000 đồng. Theo hợp đồng, với việc mua 1.627 kit test nhanh với đơn giá 326.000 đồng/mẫu, công ty phải bỏ ra 530.402.000 đồng.
Doanh nghiệp phải mua kit test nhanh với giá 326.000 đồng/mẫu dù ký hợp đồng mua ngày 21/7/2021.
Đại diện công ty chia sẻ, không có lựa chọn nào khác, doanh nghiệp phải xét nghiệm ở trung tâm y tế công lập này.
Theo lập luận của công ty, đáng lẽ sau ngày 1/7/2021 - khi nhiều công ty nhập kit test nhanh và trong nước đã sản xuất được thì giá phải giảm mạnh. Nhưng mức giá test nhanh mà công ty ký với Trung tâm Y tế huyện Tân Uyên cho thấy khác xa với giải thích của Bộ Y tế, hoặc Bộ Y tế quy định 1 đường, các cơ sở xét nghiệm làm 1 nẻo và Bộ không quản lý được?!
"Cần cơ chế cởi mở hơn"
Theo thống kê của Bộ Y tế, hiện thị trường có 1 loại test nhanh kháng nguyên sản xuất trong nước được cấp phép và 20 sản phẩm test nhanh kháng nguyên nhập khẩu từ nước ngoài (loại đã được cấp phép), với mức giá dao động từ gần 80.000 - 200.000 đồng/test. Với test PCR, thị trường có 5 sản phẩm trong nước với giá khoảng 180.000 - 470.000 đồng và 25 sản phẩm nhập khẩu giá 250.000 - 600.000 đồng/test.
Thông tin từ Bộ Y tế cũng cho biết trước 20-8, giá test nhanh cao hơn, nhưng đến 25-9 đã có nhiều đơn vị giảm giá, giảm 20.000 - 70.000 đồng/test. Do giá test nhiều mức, có tình trạng mỗi đơn vị một giá test khác nhau; cùng dịch vụ test nhanh cho tài xế xe luồng xanh, có nơi thu 70.000 đồng, có nơi thu 200.000 đồng và có nơi cao hơn nữa.
Ông Đặng Hồng Anh đề xuất cần có một cơ chế cởi mở hơn để các doanh nghiệp nhập khẩu. "Ví dụ bộ xét nghiệm nhanh đã được Cơ quan Quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cấp phép rồi thì Việt Nam nên cho phép nhập khẩu. Còn hiện nay cơ chế xin - cho nên phải xin giấy phép mới nhập được. Đôi khi nhà nhập khẩu độc quyền sản phẩm của hãng sẽ bán đắt hơn" - ông Anh nói.