Triển khai điện gió tại Bán đảo Phương Mai (Bình Định): Cần thiết, nhưng phải hài hòa với môi trường, du lịch

Bán đảo Phương Mai nằm trong Khu kinh tế (KKT) Nhơn Hội, là một quần thể sinh thái và được xem như một “bình phong” tự nhiên che chắn thiên tai, bão tố cho vùng đầm Thị Nại, gắn với nhiều điểm du lịch nổi tiếng như bãi biển Kỳ Co, Eo Gió của Quy Nhơn và cả Bình Định.

Những ngày đầu tháng 5, dọc bán đảo Phương Mai, đồi núi đang bị hàng trăm phương tiện cơ giới đào phá, san ủi tan hoang. Đỉnh núi kéo dài gần 7 km cũng đang bị phá nát, đào cắt nham nhở để mở đường lớn, tạo mặt bằng công trình khiến đất đá sạt lở, vương vãi khắp sườn núi.

Phóng tầm nhìn từ trên cao, hiện trường dãy núi kéo dài chằng chịt vết cắt, đào phá, nổ mìn gây sạt lở trông rất phản cảm… Một số người dân sống ven đầm Thị Nại phản ánh, dự án thi công ngày càng nhiều thì nạn “cát bay, cát nhảy” ở khu vực dưới chân bán đảo Phương Mai càng gia tăng mạnh, tác động nặng nề tới đời sống của người dân. Nhiều người dân bày tỏ lo ngại về cảnh quan môi trường đang bị thay đổi từ các dự án đang được triển khai tại đây. Được biết, Bình Định đang cho phép rất nhiều dự án du lịch nghỉ dưỡng, điện mặt trời, điện gió… đầu tư ở bán đảo Phương Mai. Tại vị trí mà dư luận phản ánh, địa phương đã giao cho Công ty CP năng lượng Fico Bình Định (Fico Bình Định) thực hiện dự án Nhà máy điện gió Nhơn Hội (2 giai đoạn), với tổng diện tích 376 ha, vốn gần 2.600 tỉ đồng. Theo Ban quản lý KKT Bình Định, tổng dự án gồm 12 trụ điện gió (công suất 60MW), mỗi trụ chiếm diện tích khoảng 0,56ha. Nhưng quá trình triển khai thực tế thì mức độ xâm hại, tàn phá đồi núi, tự nhiên là rất lớn, rất khó để phục hồi lại được.

Theo Sở Xây dựng Bình Định, ngay từ đầu khi cho phép đầu tư dự án thì chưa đánh giá hết được tác động của nó đối với các dãy núi ở Phương Mai. Quá trình triển khai, do phải vận chuyển các thiết bị điện gió siêu trường, siêu trọng nên doanh nghiệp buộc phải đào mở đường lớn nên đã tác động quá mức vào đồi núi. Hiện UBND tỉnh Bình Định cũng đã có ý kiến chỉ đạo Ban quản lý KKT tỉnh vào cuộc kiểm tra và có báo cáo, giải trình sự việc.

Trong khi đó ông Phan Viết Hùng, Phó Trưởng BQL KKT Bình Định, đơn vị quản lý trực tiếp tại KKT Nhơn Hội, bao gồm cả bán đảo Phương Mai thừa nhận các bất cập về môi trường, cảnh quan thiên nhiên bị phá vỡ liên quan đến quá trình triển khai một số hạng mục tiền đề của dự án Nhà máy điện gió Nhơn Hội. Trong đó, các bất cập phát sinh khi dự án triển khai đúng là rất phản cảm, đơn vị đã có nhiều văn bản đôn đốc, phê bình và yêu cầu chủ đầu tư hạn chế tối đa các tiêu cực, rủi ro về môi trường, tự nhiên.

Theo ông Hùng, ngay khi phát sinh các bất cập tại dự án điện gió Nhơn Hội, ý kiến của Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Bình Định đã tính toán đến việc cho dừng dự án bởi tác động quá lớn vào đồi núi Phương Mai. Tuy vậy, do suất đầu tư của dự án khá lớn nên Ban quản lý KKT Bình Định cho rằng cần tiếp tục đánh giá tất cả các bất cập để doanh nghiệp chấn chỉnh, khắc phục. Lợi ích lâu dài của dự án là rất lớn vì đây là dự án điện gió, khi đi vào hoạt động sẽ đóng góp rất lớn cho địa phương về ngân sách. Đặt câu hỏi, chủ đầu tư họ triển khai thi công dự án phá núi như vậy có sai không, mức độ như thế nào?

Ông Hùng giải thích: “Fico Bình Định có cái sai trong đó, nhưng do điều kiện địa hình khó khăn nên họ buộc phải phá núi, nổ mìn tạo ra khoảng phá núi khá lớn gây sạt lở. Hiện Fico Bình Định đã cam kết sẽ trồng cây xanh, phục hồi lại môi trường. Dự kiến đến tháng 10.2021 dự án sẽ hoàn thành, khoảng 2 năm sau thì môi trường tự nhiên, đồi núi sẽ được phục hồi xanh lại”.