Saigon 247
Thái Nguyên 'phù phép' dự án thuộc thẩm quyền Thủ tướng
Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra những thiếu sót, sai phạm trong quá trình thực hiện Dự án xây dựng cấp bách hệ thống chống lũ lụt sông Cầu kết hợp hoàn thiện hạ tầng đô thị hai bên bờ sông Cầu ở Thái Nguyên. Đây là dự án có tổng mức đầu tư dự kiến hơn 18.000 tỷ đồng, thực hiện theo hình thức đối tác công tư.
Theo Tiền Phong online thông tin:
Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ (TTCP), Dự án xây dựng cấp bách hệ thống chống lũ lụt sông Cầu kết hợp hoàn thiện hạ tầng đô thị hai bên bờ sông Cầu được HĐND tỉnh Thái Nguyên thông qua chủ trương đầu tư xây dựng theo hình thức PPP (đối tác công tư) với tổng mức đầu tư (TMĐT) dự kiến hơn 18.211 tỷ đồng. Trong đó bao gồm: thực hiện dự án theo hình thức BT (xây dựng - chuyển giao) có TMĐT 9.811 tỷ đồng (gồm 6 hạng mục, quy mô sử dụng đất là 150 ha) và thực hiện dự án khác có quy mô 700 ha với tổng mức đầu tư khoảng 8.400 tỷ đồng (giải phóng mặt bằng và đầu tư xây dựng hoàn thiện cơ sở hạ tầng khu đô thị 2 bên bờ sông) để thu hồi vốn dự án BT.
Ảnh minh hoạ: Dự án Xây dựng cấp bách hệ thống chống lũ lụt sông Cầu kết hợp hoàn thiện hạ tầng đô thị hai bên bờ sông Cầu ở Thái Nguyên
Kết quả thanh tra cho thấy, tháng 8/2016, HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết 17/NQ-HĐND thông qua chủ trương đề xuất dự án nêu trên. Đến tháng 10/2017, HĐND tỉnh tiếp tục ban hành Nghị quyết 25/NQ-HĐND thông qua chủ trương đề xuất chuyển từ “Dự án” thành “Đề án”, thể hiện: vốn đầu tư của nhà nước tham gia thực hiện 9 dự án là 5.611 tỷ đồng, trong đó: Giải phóng mặt bằng dự án BT là 3.143 tỷ đồng; Giải phóng mặt bằng dự án hoàn vốn (dự án khác) là 2.468 tỷ đồng…
TTCP cho rằng, với quy mô và TMĐT dự kiến nêu trên, dự án thuộc nhóm A, cơ quan lập đề xuất dự án là UBND tỉnh Thái Nguyên, cơ quan thẩm định đề xuất là Bộ KH&ĐT và thẩm quyền quyết định đầu tư là Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, việc UBND tỉnh Thái Nguyên đề xuất, HĐND tỉnh thông qua chủ trương đề xuất dự án là không phù hợp với Nghị định 15/2015/NĐ-CP.
Ngoài việc phê duyệt đề xuất đầu tư dự án (nhóm A) là trái thẩm quyền, UBND tỉnh Thái Nguyên còn ra quyết định phê duyệt Đề án (gồm 9 dự án) khi chưa được HĐND thông qua.
Vẫn theo TTCP, không có quy định của pháp luật về việc chuyển dự án PPP thành đề án PPP, cũng như không có quy định về việc phê duyệt đề án PPP gồm có các dự án PPP thành phần.
“Việc thay đổi khái niệm trong đầu tư để phù hợp với thẩm quyền quyết định là mang tính chủ quan, thiếu căn cứ pháp luật, không phù hợp với quy định tại Nghị định 15/2015/NĐ-CP” - TTCP kết luận.
Đáng chú ý, kết luận của TTCP còn chỉ ra những bất cập, thiếu sót trong báo cáo thẩm định nguồn vốn và phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi dự án (NCKT).
Theo TTCP, báo cáo thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối vốn NSNN tham gia dự án được thẩm định không rõ ràng, thiếu chính xác; nguồn vốn NSNN tham gia dự án hỗ trợ bồi thường giải phóng mặt bằng đối với dự án BT và dự án khác (dự án đối ứng dự án BT) không phù hợp với quy định của Nghị định 15/2015/NĐ-CP và Luật Đầu tư công.
Ngoài ra, tại báo cáo thẩm định phương án tài chính, báo cáo NCKT của Sở Tài chính chỉ thẩm định vốn chủ sở hữu của nhà đầu tư khi thực hiện dự án BT, không tổ chức thẩm định vốn chủ sở hữu của nhà đầu tư khi thực hiện dự án khác là không phù hợp quy định.
Phương án tài chính được UBND tỉnh Thái Nguyên phê duyệt gồm 25 khu đất dự kiến đối ứng dự án BT (có diện tích khoảng 700ha), trong đó có 7 khu đất thuộc đất công có diện tích 95.186m2. Gồm trụ sở Công ty TNHH thoát nước; Rạp chiếu bóng tỉnh Thái Nguyên; Khách sạn Trung Tín; Bệnh viện chỉnh hình và phục hồi chức năng Thái Nguyên; Trường Mầm non 19/5; Sở Xây dựng; Sân vận động tỉnh Thái Nguyên.
“Việc thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi chưa đủ cơ sở; thẩm định phương án tài chính (thu hồi vốn dự án BT; xác định quỹ đất dự kiến thanh toán cho nhà đầu tư) thể hiện việc buông lỏng quản lý” - TTCP chỉ rõ.
Trong việc lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án, TTCP cho rằng, thời gian đánh giá và thẩm định hồ sơ yêu cầu quá ngắn (trong 1 ngày) so với nội dung cần xem xét đánh giá với quy mô của 9 dự án (Liên danh Tập đoàn Phúc Lộc và Tổng công ty xây dựng công trình giao thông 8 là đơn vị trúng thầu cả 9 dự án - PV). Điều này, dẫn tới kết quả đánh giá về năng lực; vốn chủ sở hữu thực hiện dự án BT và dự án khác, vốn vay của nhà đầu tư chưa phù hợp với quy định.
Từ kết quả thanh tra, TTCP đề nghị UBND tỉnh Thái Nguyên rà soát lại toàn bộ quá trình thực hiện dự án, có biện pháp xử lý theo đúng quy định pháp luật đối với các vi phạm được phát hiện qua thanh tra.
Trước đó, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo chủ tịch tỉnh Thái Nguyên tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm tập thể, cá nhân lãnh đạo vì để xảy ra hàng loạt sai phạm trong quản lý đất đai, khai thác khoáng sản.
Theo kết luận, đối với công tác quản lý sử dụng đất đai, chất lượng của công tác lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch còn thấp, tình trạng sử dụng đất sai với quy hoạch, kế hoạch được duyệt vẫn xảy ra.
Việc giao đất thực hiện một số dự án khu dân cư, khu đô thị - thương mại - dịch vụ không qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất diễn ra thời gian dài, nhưng chậm được phát hiện để khắc phục, sửa sai.
Trách nhiệm để xảy ra những sai phạm trên theo cơ quan thanh tra thuộc UBND tỉnh Thái Nguyên và các sở, ngành, UBND huyện và thành phố có liên quan.
Kết luận thanh tra cũng điểm 15 dự án sử dụng đất không đúng quy định trên địa bàn tỉnh.
Tại dự án xây dựng Khu công nghiệp Điềm Thụy - khu A (180 ha), theo cơ quan thanh tra, việc UBND tỉnh có chủ trương cho phép Ban quản lý các khu công nghiệp Thái Nguyên thu tiền thuê đất do nhà đầu tư ứng trước, không đưa vào ngân sách nhà nước, mà trực tiếp sử dụng thực hiện đầu tư xây dựng là không đúng quy định.
Tổng diện tích đất khu công nghiệp tăng thêm là 11,1 ha, nhưng UBND tỉnh Thái Nguyên không xin ý kiến các bộ, ngành có liên quan.
Đối với lĩnh vực khai thác khoáng sản, Thanh tra Chính phủ cũng chỉ ra sai phạm tại hơn 10 dự án. Tổng số tiền thuế, phí doanh nghiệp nợ đọng và tiền sai phạm phát hiện qua thanh tra tại 13 dự án là hơn 51 tỉ.
Cụ thể dự án đầu tư khai thác mỏ than Suối Huyền thuộc xã An Khánh và xã Cù Vân, huyện Đại Từ, từ năm 2013 đến nay, công ty dừng ký quỹ cải tạo phục hồi môi trường nhưng không thực hiện các thủ tục báo cáo cơ quan có thẩm quyền phê duyệt phương án. Công ty nợ đóng tiền cấp quyền khai thác khoáng sản 6,8 tỉ đồng.
Dự án khai thác mỏ chì kẽm Bó Tòong - Lũng Áp, xã Sảng Mộc, huyện Võ Nhai, đã tiến hành hoạt động khai thác khoáng sản khi chưa có quyết định giao đất, thuê đất. Công ty nợ đọng tổng số nợ gần 3,5 tỉ đồng. Tương tự tại các dự án khác số tiền sai phạm, nợ đọng từ vài trăm triệu đến vài tỉ đồng.
Thanh tra Chính phủ kiến nghị UBND tỉnh giao Thanh tra tỉnh Thái Nguyên kiểm tra, rà soát để thu hồi về ngân sách hơn 51 tỉ đồng tiền thuế, phí doanh nghiệp nợ đọng và tiền sai phạm phát hiện qua thanh tra tại 13 dự án.
Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân lãnh đạo UBND tỉnh, các sở, ngành, UBND các huyện, thành phố… qua các thời kỳ đối với các vi phạm được nêu trong kết luận thanh tra để có hình thức xử lý phù hợp, hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyền xử lý theo quy định.
UBND tỉnh Thái Nguyên chỉ đạo giám đốc Công an tỉnh làm rõ dấu hiệu vi phạm pháp luật của Công ty cổ phần đầu tư APEC Thái Nguyên và xử lý theo quy định của pháp luật.
Bộ Tài nguyên và môi trường tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và có hình thức xử lý nghiêm minh đối với tập thể, cá nhân có liên quan trong việc tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản được nêu tại kết luận.