Saigon 247

2025-10-20 07:17:00

Nữ giáo sư biến đất cát miền Trung thành 'mùa vàng' tiền tỷ

Từ những vùng cát khô hạn, GS.TS Hoàng Thị Thái Hòa đã gieo mầm nghiên cứu, tạo nên những công trình mang lại giá trị tỷ đồng và sinh kế bền vững cho nông dân.

Gần ba thập kỷ qua, Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Thị Thái Hòa, Trưởng Bộ môn Nghiên cứu Nông nghiệp, Trường Đại học Nông Lâm Huế đã dành trọn tâm huyết cho những vùng cát nắng gió khắc nghiệt.

Từ phòng thí nghiệm đến ruộng đồng, những đề tài của bà không chỉ dừng lại ở con số hay báo cáo khoa học, mà đã trở thành những mô hình sản xuất hiệu quả, giúp người nông dân ven biển đổi đời, góp phần làm xanh lại những vùng đất khô cằn.

Những công trình gieo mầm từ cát trắng

Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Thị Thái Hòa đã gắn bó nhiều năm với những đề tài khoa học phục vụ nông nghiệp bền vững miền Trung. Bà đã thực hiện hàng loạt nghiên cứu có giá trị thực tiễn cao như đánh giá hàm lượng nitrat trong đất và rau, tối ưu việc sử dụng nước và phân bón để giúp cây trồng thích ứng tốt hơn với biến đổi khí hậu, hay phát triển mô hình trồng dưa lưới lấy hạt trên vùng đất cát ven biển.

Từ những nghiên cứu ấy, bà Hòa và cộng sự đã mở ra hướng đi mới cho nông nghiệp vùng ven biển, nơi từng được xem là “đất chết”. Những kết quả này không chỉ giúp tận dụng hiệu quả nguồn tài nguyên đất cát nghèo dinh dưỡng, mà còn góp phần đưa vào canh tác các loại cây trồng có giá trị kinh tế cao, tăng năng suất, cải thiện thu nhập cho người dân và tạo thêm nhiều việc làm ở nông thôn.

Khi được chuyển giao và thương mại hóa, các mô hình của bà có ưu điểm nổi bật: vốn đầu tư thấp, kỹ thuật đơn giản, dễ áp dụng và khả năng thu hồi vốn nhanh, đặc biệt phù hợp với bà con vùng ven biển còn nhiều khó khăn.

Năm 2016, công trình nghiên cứu ứng dụng khoa học công nghệ nhằm tăng năng suất dưa lưới lấy hạt tại một số huyện của Thừa Thiên-Huế do bà Hòa chủ trì đã đạt giải Nhì Giải thưởng Sáng tạo Khoa học Công nghệ Việt Nam và giải Ba Giải thưởng Khoa học Công nghệ tỉnh Thừa Thiên-Huế.

Điều khiến bà hạnh phúc là những kết quả nghiên cứu không nằm lại trong phòng thí nghiệm, mà được người nông dân đón nhận, giúp họ nâng cao thu nhập, sản xuất bền vững hơn và vẫn giữ được sự hài hòa với môi trường sinh thái.

“Tôi cảm thấy công việc của mình rất có ý nghĩa vì đã góp phần giúp người nông dân tiếp cận được với các tiến bộ kỹ thuật”, bà chia sẻ

Những công trình tiền tỷ từ phòng thí nghiệm đến ruộng đồng

Sinh năm 1973, Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Thị Thái Hòa đã gắn bó với Trường Đại học Nông Lâm (Đại học Huế) từ những năm tháng sinh viên. Sau khi tốt nghiệp, với thành tích học tập nổi bật, bà được giữ lại trường công tác, rồi nhận học bổng cao học tại Thái Lan và tốt nghiệp loại xuất sắc. Tháng 5/1995, bà chính thức trở thành giảng viên của Trường Đại học Nông Lâm Huế, và đến nay là Trưởng Khoa Nông học. Năm 2019, bà được phong hàm Giáo sư, một dấu mốc ghi nhận hơn hai thập kỷ phấn đấu không ngừng trong nghiên cứu và giảng dạy.

Gần 30 năm cống hiến cho khoa học, GS.TS Hoàng Thị Thái Hòa đã công bố hàng trăm bài báo trên các tạp chí uy tín trong và ngoài nước, trong đó có nhiều bài thuộc hệ thống ISI/Scopus.

Không chỉ là nhà nghiên cứu, bà còn là người đưa khoa học đến với đời sống. TS Hòa đã thực hiện 6 hợp đồng chuyển giao công nghệ và tư vấn, trị giá hơn 2 tỷ đồng, cùng 2 bằng sáng chế về sản xuất phân bón hữu cơ từ phân chuồng. Công nghệ này đã được thương mại hóa tại Chi nhánh VIPESCO (Công ty Cổ phần Thuốc trừ sâu Việt Nam) ở Huế và THAGRICO tại An Giang, mang lại hiệu quả thực tế rõ rệt trong sản xuất nông nghiệp bền vững.

Với những đóng góp bền bỉ và thiết thực, GS.TS Hoàng Thị Thái Hòa vinh dự được trao Giải thưởng Kovalevskaia năm 2023, giải thưởng quốc tế danh giá dành cho các nhà khoa học nữ xuất sắc trong lĩnh vực khoa học tự nhiên, công nghệ và ứng dụng thực tiễn.

Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Thị Thái Hòa cho rằng nghiên cứu khoa học vốn là công việc nhiều gian khó đối với cả nam và nữ, nhưng phụ nữ thường gặp thêm những rào cản đặc thù. Bên cạnh áp lực công việc, họ còn phải đảm đương nhiều trách nhiệm gia đình, điều này khiến thời gian dành cho nghiên cứu bị hạn chế hơn và gây khó khăn trong việc duy trì nhịp độ công việc khoa học.

Phụ nữ Việt Nam hiện đã có những bước tiến mạnh mẽ và đóng góp quan trọng trên nhiều lĩnh vực, trong đó có khoa học và công nghệ. Để khuyến khích đội ngũ nhà khoa học nữ phát huy vai trò, cần có các chính sách mang tính đặc thù, bao gồm cơ chế khen thưởng, chính sách nâng lương, bổ nhiệm, luân chuyển, đào tạo, cũng như tiêu chí tuyển dụng, lựa chọn phù hợp. Việc giao nhiều đề tài, dự án hơn cho nhà khoa học nữ cũng là giải pháp nhằm tạo điều kiện để họ phát huy tối đa năng lực.

Cùng với đó, việc cải thiện môi trường nghiên cứu theo bà cũng rất quan trọng. Cần có nhiều chương trình khoa học và công nghệ cấp quốc gia dành riêng hoặc ưu tiên cho nhà khoa học nữ có thành tích xuất sắc, nhằm tạo động lực và cơ hội tiếp cận nguồn lực lớn hơn.

Từ thực tế công việc, GS.TS Hòa khẳng định nghiên cứu thành công đòi hỏi đam mê, nhiệt huyết, kiên trì và bền bỉ. Vì thế, phụ nữ cũng cần không ngừng trau dồi kiến thức, rèn luyện chuyên môn và tự tin vào năng lực của mình để vượt qua những khó khăn, cân bằng trách nhiệm gia đình và cống hiến cho khoa học.

“Bản thân phụ nữ phải có niềm đam mê trong công việc, luôn khát khao sáng tạo, đổi mới và phải có đủ nghị lực để vượt qua những khó khăn, vất vả trong cuộc sống gia đình và công việc”, GS Hòa chia sẻ.