Mối nguy từ dầu, nhớt thải
Theo Quyết định 155/1999/QĐ-TTg của Thủ tướng, dầu nhớt khi không còn tác dụng, cần thay thế là chất thải nguy hại, phải được xử lý tiêu hủy theo một quy trình nghiêm ngặt. Tuy nhiên, trong nhiều năm qua, dầu thải không phải bỏ đi, chúng được mua đi, bán lại như những hàng hóa thông thường.
Mới đây lực lượng chức năng TP Biên Hòa đã lập biên bản 1 cơ sở sản xuất mỡ bôi trơn từ nhớt thải tái chế, đang nói cơ sở này đã từng bị xử phạt vi phạm hành chính, đình chỉ hoạt động 9 tháng, nhưng vẫn ngang nhiên sản xuất mà không có một biện pháp bảo vệ môi trường nào.
Dầu, nhớt thải từ ô tô, xe máy là chất thải nguy hại cần được thu gom, phân loại, xử lý theo quy định tại Thông tư số 36 của Bộ TN&MT. Thế nhưng, nguồn chất thải này vẫn chưa được các cơ quan chức năng giám sát, thực hiện một cách chặt chẽ, còn chủ các cơ sở vẫn "mù mờ" về quy định xử lý chất thải.

Chị N.T.H.H, ở phường Nghĩa Lộ (TP.Quảng Ngãi) cho biết: Nhà ở gần gara sửa chữa ô tô rất bất tiện. Bởi trong quá trình sửa chữa, tiếng ồn do đập gõ, tiếng nổ động cơ; mùi khét do hàn xì, mùi sơn bay khắp nơi. Không chỉ vậy, nước thải có lẫn bã sơn không qua xử lý, cùng với dầu, nhớt thải vương vãi trên nền nhà, sau đó được xả thẳng vào hệ thống nước thải ra môi trường... Trong khi đó, nước có lẫn dầu, mỡ được xem là chất thải độc hại nguy hiểm, nếu bị thẩm thấu vào lòng đất, sẽ có tác động không nhỏ đến nguồn nước, cũng như sinh hoạt của người dân.
Có thể thấy, hầu hết các cơ sở sửa chữa xe máy, gara ô tô đều nằm xen lẫn trong khu vực dân cư, nhưng vấn đề xử lý chất thải dầu, nhớt không được các chủ cơ sở quan tâm. Chỉ vào góc nhà, chủ cơ sở sửa chữa xe máy trên đường Trần Hưng Đạo (TP.Quảng Ngãi) cho biết: “Mỗi lần thay dầu nhớt cho xe xong, nhớt thải được đổ vào can, khi nào đầy thì gọi người đến mua, còn họ mua về làm gì thì tôi không rõ. Nếu không có người mua thì đổ ra cống thoát nước trước nhà thôi”.
Cũng với cách xử lý tương tự, một chủ cơ sở sửa chữa ô tô trên địa bàn TP.Quảng Ngãi cho hay: “Từ khi mở gara ô tô, tôi chưa thấy ai đến triển khai việc đăng ký nguồn thải. Để vệ sinh môi trường, gara có thùng phuy để chứa dầu nhớt thải và bán lại cho người có nhu cầu, đồng thời xây hầm thu gom”. Tuy vậy, cơ sở của ông cũng không giải quyết nổi tình trạng dầu nhớt thải vương vãi cùng với giẻ lau dầu chất đống.
Theo Thông tư 36, chỉ các cơ sở phát sinh chất thải nguy hại thường xuyên hay định kỳ trên 600 kg/năm thì mới phải đăng ký chủ nguồn chất thải nguy hại. Tuy vậy, những cơ sở phát sinh chất thải nguy hại dưới 600 kg/năm vẫn phải thực hiện thu gom, phân loại, xử lý theo quy định. Tuy nhiên trên thực tế, có rất nhiều cơ sở sửa chữa ô tô, xe máy với các quy mô khác nhau chưa làm thủ tục để được xác nhận, quản lý.
Theo quy định, việc quản lý, xử lý chất thải nguy hại được thực hiện thu gom, bảo quản và xử lý. Nước thải từ hoạt động của các cơ sở sửa chữa cần phải có biện pháp xử lý, không để thẩm thấu trong lòng đất hoặc chảy ra môi trường xung quanh. Bên cạnh đó, để tiến hành hoạt động kinh doanh, chủ các cơ sở phải xây dựng cam kết, đề án bảo vệ môi trường, đăng ký nguồn chất thải nguy hại, những nội dung này phải được UBND huyện, thị xã, thành phố phê duyệt, cấp phép.

tái chế dầu nhớt thải
Để dầu, nhớt thải từ các cửa hàng sửa chữa xe máy, ga ra ô tô không còn là nỗi “ám ảnh” về môi trường, các đơn vị liên quan cần tích cực tuyên truyền, hướng dẫn, cũng như tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện pháp luật về môi trường ở những cơ sở này. Điều cần nhất là chủ các cơ sở sửa chữa ô tô, xe máy cần nâng cao ý thức về bảo vệ môi trường, tìm hiểu quy định xử lý chất thải nguy hại phát sinh từ cơ sở của mình để xử lý theo quy định...
Khi bị lực lượng chức năng đến làm việc, chủ cơ sở cho rằng họ cũng chỉ là thu gom để xuất bán lại cho cơ sở khác, có chế biến gì đâu mà phải đầu tư hệ thống xử lý. Mặc khác, doanh nghiệp còn "phản biện" với lực lượng kiểm tra, rằng việc họ thu gom dầu thải cũng là hành vi bảo vệ môi trường... Song, đích đến cuối cùng của dầu thải là nơi nào thì tất cả các trường hợp bị kiểm tra đều không nói, chỉ mập mờ như mua bán hàng hóa trôi nổi, thuận mua vừa bán, không cố định với ai. Tuy nhiên, có thể tìm thấy rất nhiều thông tin trên mạng Internet về các cơ sở tái chế dầu nhớt thải với đủ loại công nghệ. Một loạt các hãng dầu nhớt nổi tiếng như SHELL, ESSO, BP, Mobi, Castrol... đã đồng loạt lên tiếng cảnh báo người tiêu dùng tránh xa các loại dầu tái chế, đóng giả thương hiệu, chúng là nguyên nhân gây hỏng hóc, cháy nổ động cơ.