Sư Tử
Dịch Covid-19 khiến trái cây Việt tắc đường sang Mỹ, doanh nghiệp mếu mặt vì thiệt hại
Khoảng một tuần nay, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, không có nhân viên kiểm dịch thực vật của Mỹ nên việc xuất khẩu trái cây tươi như nhãn, xoài, thanh long, chôm chôm… của Việt Nam sang thị trường Mỹ bị chững lại. Cứ đà này kéo dài, nhiều doanh nghiệp sẽ chịu thiệt hại lớn. Kéo theo đó là các nhà vườn, trang trại cũng chịu ảnh hưởng theo.
Theo Pháp Luật TP.HCM thông tin, trong 7 tháng đầu năm, mặc dù tác động của dịch COVID-19 gây ra nhiều xáo trộn nhưng giá trị xuất khẩu rau, trái cây sang thị trường Mỹ vẫn đạt 77 triệu USD, tăng 9,8% so với cùng kỳ năm 2019. Một số thị trường khác cũng có giá trị xuất khẩu tăng như Thái Lan với 79,4 triệu USD, Nhật Bản với 68,2 triệu USD, Đài Loan với 43 triệu USD, Hà Lan với 42,7 triệu USD.
Về nhập khẩu, tính trong sáu tháng đầu năm, Mỹ, Trung Quốc, Úc là ba thị trường cung cấp rau quả nhập khẩu lớn nhất cho Việt Nam. Cụ thể, nhập khẩu từ Mỹ tăng 27,5%, trong khi đó nhập khẩu từ Trung Quốc, Úc giảm lần lượt 35,2% và 12,5%.
Để trái cây tươi Việt Nam có thể vào Mỹ thì sau khi đóng gói, sản phẩm này được chuyển đến Nhà máy chiếu xạ Sơn Sơn ở TP.HCM. Đây là cơ sở chiếu xạ đã được Cơ quan kiểm dịch động thực vật Mỹ (APHIS) thuộc Bộ Nông nghiệp Mỹ công nhận để nhân viên kiểm dịch của Mỹ kiểm tra, kiểm dịch thực vật.
Sau khi kiểm tra, nếu lô hàng đạt yêu cầu, không có vi sinh vật thì được đưa vào chiếu xạ để xuất sang Mỹ. Nếu không đạt yêu cầu thì lô hàng đó sẽ bị hủy, không chiếu xạ được, đồng nghĩa cũng không được xuất khẩu sang Mỹ.
Ông Nguyễn Đình Tùng, Tổng giám đốc Công ty Vina T&T Group, một đơn vị xuất nhiều trái cây sang Mỹ, thông tin: Bắt đầu từ tháng 3 năm nay, khi dịch COVID-19 bùng phát, Mỹ yêu cầu nhân viên bản xứ phải quay về nước, trong đó có nhân viên của APHIS.
Khi Mỹ rút toàn bộ nhân viên về nước, những người làm việc trong Đại sứ quán Mỹ ở Việt Nam được linh động đến thực hiện việc kiểm dịch tạm thời cho trái cây tươi xuất khẩu sang Mỹ. Tuy nhiên, hiện các nhân viên nhận ủy quyền thực hiện kiểm dịch tạm thời đã bận việc chính của họ nên không thể thực hiện tiếp việc kiểm dịch. Cũng chính vì vậy, từ khoảng một tuần trở lại đây, việc xuất khẩu trái cây tươi đi Mỹ bị chững lại.
“Lúc nhân viên của Đại sứ quán Mỹ kiêm nhiệm, công ty vẫn xuất khẩu được hai lần mỗi tuần nhưng bây giờ xuất khẩu ách tắc. Nếu tình trạng này kéo dài đến cuối năm thì việc xuất khẩu trái cây tươi sang Mỹ của công ty sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Tình hình đang khá gay go” - ông Tùng lo ngại.
Bà Ngô Tường Vy, Phó Giám đốc Công ty Xuất nhập khẩu trái cây Chánh Thu cho biết: “Hiện các đơn hàng của công ty bị đứng lại nhưng chưa ảnh hưởng nhiều. Chúng tôi vẫn đang đợi xem hai bên giải quyết như thế nào để có tính toán kịp thời”.
Đại diện Cục Bảo vệ thực vật thuộc Bộ NN&PTNT cho biết đang phối hợp với Bộ Nông nghiệp Mỹ để giải quyết”.
Hiện phía Việt Nam đã đề nghị phía Mỹ cho nhân viên kiểm dịch của APHIS sang Việt Nam tiếp tục thực hiện công việc kiểm dịch. Tuy nhiên, phía Mỹ đưa ra điều kiện là nơi cách ly phải đạt chuẩn theo yêu cầu của Mỹ đưa ra và nhân viên của họ không đi chung chuyến bay đưa du học sinh Việt Nam từ Mỹ về nước vì lo ngại bị lây bệnh dịch COVID-19.
Đề xuất mở thêm máy chiếu xạ
Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, cho biết hiện nay ngoài Mỹ, một số thị trường khác cũng yêu cầu chiếu xạ trước khi xuất khẩu như Úc, New Zealand. Đáng chú ý, việc chiếu xạ trái cây xuất khẩu sang Mỹ hiện nay chỉ do một công ty tại TP.HCM đảm nhận.
Vì chỉ có một nhà máy chiếu xạ duy nhất nên giá cả chưa cạnh tranh. Ví dụ, các mặt hàng như nhãn, xoài… ở tận Sơn La muốn xuất đi Mỹ cũng phải vận chuyển vào TP.HCM chiếu xạ mới xuất khẩu được. Trong khi đó, như Thái Lan có 3-4 nhà máy nên giá cả rất cạnh tranh.
“Mỹ là thị trường lớn và là một trong những thị trường chính của xuất khẩu trái cây Việt Nam. Do vậy, chúng tôi kiến nghị Bộ NN&PTNT cố gắng sắp xếp làm sao để có 2-3 nhà máy chiếu xạ trái cây sang Mỹ” - ông Nguyên nhấn mạnh.
