Bảo Lộc (Lâm Đồng): Hồ Nam Phương đang bị xâm hại?

Nếu Đà Lạt có Hồ xuân Hương, hồ Tuyền Lâm thì Bảo Lộc có Hồ Nam Phương. Đây sẽ là một tài sản vô giá nếu được nâng cấp, bảo vệ và khai thác bài bản. Tuy nhiên, trên thực tế, hồ Nam Phương đang bị xâm hại nghiêm trọng.

Vô tư lấn chiếm hồ thủy lợi

Mới đây, Thường trực Tỉnh ủy Lâm Đồng đã chỉ đạo Thành ủy TP Bảo Lộc xử lý nghiêm việc xây dựng biệt thự không phép ngay trong khu vực đất quy hoạch, hành lang hồ Nam Phương.

Căn biệt thự không phép 3 tầng đồ sộ và một số hạng mục khác như bể bơi, hòn non bộ, gara ôtô… xây trên khu vực đất quy hoạch, xây lấn hành lang hồ Nam Phương, một hồ cảnh quan đẹp ở TP Bảo Lộc khiến dư luận địa phương bức xúc.

Trước đó, nhiều ghi nhận thực tế cho thấy hồ Nam Phương bị xâm hại. Cụ thể ngày 17/3/2021, Báo Lâm đồng có bài viết: Vô tư đổ đất san lấp mặt nước thủy lợi tại hồ Nam Phương 1, phản ánh tình trạng người dân đổ đất lấn hồ.

Nội dung bài báo cho thấy, Ghi nhận thực tế cho thấy, khu vực đã và đang diễn ra hoạt động san lấp mặt nước công trình thủy lợi tại hồ Nam Phương 1 (thuộc địa giới hành chính xã Đam B’ri và Phường 2, TP Bảo Lộc). Vị trí này còn gọi là hồ sen, do bà Lê Thị Tố Loan (ngụ tại phường Lộc Sơn, TP Bảo Lộc) chiếm dụng xây dựng các công trình tạm để nuôi trồng thủy sản, trồng sen làm điểm tham quan có bán vé. Trong thời gian qua, khu vực này được bà Loan đổ hàng ngàn mét khối đất san lấp bờ bao để phân chia thành các vuông nước sử dụng cho mục đích cá nhân.

Khu vực mặt nước tại hồ Nam Phương 1 (giáp ranh xã Đam B’ri và Phương 2, TP Bảo Lộc) mà bà Loan đã và đang vô tư đổ đất san lập mặt nước nhìn từ trên cao

Theo các tài liệu của UBND TP Bảo Lộc và các ngành chức năng địa phương cung cấp, vụ việc bà Loan đổ đất san lấp chiếm dụng diện tích mặt nước chuyên dùng công trình thủy lợi tại khu vực này xảy ra từ cuối năm 2019. Trước khi san lấp mặt nước tại khu vực này, bà Loan gửi hồ sơ đăng ký cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (QSDĐ), với tổng diện tích 27.252 m2; trong đó, có 22.860 m2 thuộc một phần thửa số 313, tờ bản đồ 37 (xã Đam B’ri) và 4.392 m2 thuộc một phần thửa đất số 22, tờ bản đồ số 3 (E.111.IV), Phường 2, TP Bảo Lộc. Theo bản trích đo vẽ hiện trạng đất do Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai TP Bảo Lộc lập vào 19/9/2019 thì diện tích trên do bà Loan sang nhượng lại bằng giấy viết tay của người khác từ năm 2002.

Tuy nhiên, qua việc thẩm định hồ sơ, thủ tục thì toàn bộ diện tích đất mà bà Loan đăng ký cấp giấy chứng nhận QSDĐ thuộc đất do Nhà nước quản lý (cụ thể là đất mặt nước chuyên dùng thủy lợi hồ Nam Phương 1). Theo Quyết định số 618 ngày 30/3/2017 của UBND tỉnh Lâm Đồng quy định phân cấp, quản lý, khai thác và bảo vệ công trình thủy lợi trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng thì hồ Nam Phương 1 được giao cho Trung tâm Nông nghiệp TP Bảo Lộc quản lý, vận hành. Theo đó, các thửa đất mà bà Loan đăng ký cấp giấy chứng nhận QSDĐ thuộc diện tích hồ Nam Phương 1 do Nhà nước quản lý. Trong khi đó, theo quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/2.000, công viên hồ Nam Phương 1 được UBND TP Bảo Lộc phê duyệt tại Quyết định số 2295 ngày 31/12/2010 và theo điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất năm 2020 của UBND TP Bảo Lộc tại Quyết định số 904 ngày 26/4/2019, thì diện tích bà Loan đề nghị cấp giấy chứng nhận QSDĐ thuộc quy hoạch mặt nước chuyên dùng thủy lợi hồ Nam Phương 1 do Nhà nước quản lý, khai thác. Với những lý do nêu trên, ngày 20/12/2019, UBND TP Bảo Lộc đã có văn bản hoàn trả hồ sơ đề nghị cấp giấy chứng nhận QSDĐ của bà Loan.

Tuy nhiên, bà Loan không đồng ý và từ đó đến nay, bà đã 2 lần có đơn khiếu nại gửi UBND tỉnh Lâm Đồng cho rằng UBND TP Bảo Lộc không có lý do chính đáng trả hồ sơ của bà. Sau khi tiếp nhận đơn khiếu nại của bà Loan, UBND tỉnh Lâm Đồng đã giao Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp cùng UBND TP Bảo Lộc thẩm tra, xác minh xử lý và báo cáo UBND tỉnh theo quy định.

Hiện tại, vụ việc đang được cơ quan chức năng tỉnh Lâm Đồng và TP Bảo Lộc tiến hành xác minh, giải quyết theo quy định, thì những ngày qua, bà Loan vẫn vô tư cho xe ben, máy múc đổ đất san lấp diện tích mặt nước nói trên.

Ông Đoàn Kim Đình – Chủ tịch UBND TP Bảo Lộc, khẳng định: “Các hồ sơ liên quan đến diện tích mặt nước tại hồ Nam Phương 1 mà bà Loan đã và đang san lấp đều chứng minh thuộc diện tích mặt nước thủy lợi do Nhà nước quản lý. Vì thế, mọi hành vi tác động lên diện tích đất và mặt nước thủy lợi nói trên đều bị nghiêm cấm. TP Bảo Lộc cương quyết xử lý nghiêm vụ việc này theo quy định của pháp luật. Hiện tại, địa phương đã chuyển các hồ sơ, thủ tục liên quan đến việc bà Loan đổ đất san lấp mặt nước thủy lợi tại hồ Nam Phương 1 tới Sở Tài nguyên và Môi trường để tiếp tục xác minh, xử lý theo thẩm quyền. Đối với thẩm quyền của địa phương, UBND thành phố đã giao cơ quan công an phối hợp với các ngành chức năng cùng Phường 2 và xã Đam B’ri tăng cường công tác quản lý, giám sát để kịp thời ngăn chặn và xử lý nghiêm mọi hành vi tác động lên khu vực này”.

Vi phạm trong khai thác nước mặt

Công ty cổ phần đầu tư Thiên Hòa An có trụ sở tại 135 Lý Thường Kiệt, phường Lộc Phát, TP Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng do ông Nguyễn Thanh Tùng là người đại diện theo pháp luật (Công ty Thiên Hòa An). Chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực xây dựng công trình kỹ thuật dân dụng khác. Cụ thể là xây dựng công trình công nghiệp cấp thoát nước, giao thông, thủy lợi, thủy điện, công trình hạ tầng khu công nghiệp, khu dân cư.

Ngày 20/01/2017, Công ty Thiên Hòa An được cấp giấy phép số 04/GP-UBND về việc khai thác nước mặt từ hồ Nam Phương để xử lý bán lại cho công ty CP cấp thoát nước và xây dựng Bảo Lộc.

Tuy nhiên, trong quá trình khai thác nước tại hồ Nam Phương, ngoài việc xử lý và cung cấp nước cho công ty cấp thoát nước và xây dựng Bảo Lộc theo giấy phép thì công ty Thiên Hòa An còn xử lý và bán nước cho 6 công ty khác tại khu công nghiệp Lộc Sơn mà không được sự cho phép của cơ quan có thẩm quyền bao gồm: Công ty bia Sài Gòn –Lâm Đồng, công ty TNHH Hucha Vina công ty tơ lụa Đông Lâm, công ty cCP Golden Cafeee, Công ty TNHH cơ nhiệt điện lạnh bách khoa, công ty TNHH Kum Young Vina.

Nhiều công trình sát mặt nước hồ Nam Phương

Lối vào nhà máy nước của công ty Thiên Hòa An

Trong đó, vào năm 2019 và 2020, công ty Thiên Hòa An đã bán cho công ty CP bia Sài Gòn – Lâm Đồng 208.539m3 nước, bán cho công ty ty TNHH cơ nhiệt điện lạnh Bách Khoa 2.000m3 nước vào năm 2019, bán cho công ty TNHH Hucha- Vina 5.414m3 nước vào năm 2019 và 2020, bán cho công ty TNHH Kum Young Vina 180m3 nước vào năm 2019, bán cho công ty CP tơ lụa Đông Lâm 17.402m3 vào các năm 2019, 2020 và bán cho công ty CP Golden Coffe 173m3 nước vào năm 2019, 2020.

Mặc dù, được cấp giấy phép và thu lợi từ hoạt động khai thác nước mặt tại hồ Nam Phương. Nhưng trong các năm khai thác, công ty Thiên Hòa An lại không nộp bất cứ khoản phí Thủy lợi nào. Ngày 29/6/2020, UBND thành phố Bảo Lộc có văn bản số 1317/UBND-TTNN về việc thanh toán tiền phí sử dụng sản phẩm dịch vụ thủy lợi từ sử dụng nước thô hồ Nam Phương I trong tháng 7/2020.

Trong đó ghi nhận số lượng tiêu thụ nước do công ty Thiên Hòa An cung cấp cho công an TP Bảo Lộc từ ngày 01/01/2017 đến ngày 30/12/2019 là 1.858.897m3 tương đương với số tiền phí sử dụng sản phẩm dịch vụ thủy lợi là 1.673.007.300 đồng.

Đáp lại văn bản yêu cầu thanh toán tiền phí thủy lợi của cơ quan chức năng, công ty Thiên Hòa An cho rằng do Trung tâm nông nghiệp thành phố Bảo Lộc không hướng dẫn, yêu cầu công ty Thiên Hòa An ký kết hợp đồng nên không có cơ sở để thanh toán số tiền như yêu cầu.

Được biết, ngày 4/6/2020, Công an TP Bảo Lộc đã có công văn gửi UBND TP Bảo Lộc cho thấy, từ khi được phép khai thác nước từ năm 2017 đến thời điểm văn bản được ban hành, Công ty Thiên Hòa An không ký hợp đồng, không đóng phí thủy lợi. Từ ngày 18/3/2020, khi Trung tâm Nông nghiệp TP Bảo Lộc tiến hành xả hồ Nam Phương để chống hạn thì phát hiện cống xả của hồ đã bị hàn cố định. Vụ việc được trung tâm nông nghiệp TP Bảo Lộc cùng UBND phường I, Công an Phường I ghi nhận bằng biên bản nhưng không xử lý?!

Vậy hành vi khai thác, cung cấp nước cho nhiều doanh nghiệp không đúng trong giấy phép, không có hợp đồng, hóa đơn ghi nhận sẽ bị xử lý như thế nào?, đặc biệt hành vi hàn cố định cống xả của công ty Thiên Hòa An sẽ bị xử lý ra sao? Rất cần câu trả lời từ phía cơ quan chức năng.